STUDEO ET CONSERVO 2019 XII edycja
Projekt z zakresu edukacji kulturalnej z elementami historii sztuki i konserwacji zabytków. Kontynuacja najstarszego projektu Fundacji Hereditas z lat 2007-2018
fot. Jacek Szyszko
Dla kogo?
Dla wszystkich, którym bliskie są warszawskie ? i nie tylko! ? zabytki.
Jeśli chcesz dowiedzieć się czegoś więcej o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami
o tym, jak prowadzi się konserwację i rewitalizację zabytków,
? to ten projekt jest właśnie dla Ciebie!
Co w programie?
– warsztaty w pracowniach konserwacji zabytków
– warsztaty w zabytkach i w miejscach prowadzenia prac konserwatorskich
– badania terenowe, warsztaty objazdowe
– spotkania z konserwatorami zabytków, historykami sztuki, archeologami, varsavianistami
– bardzo bliski kontakt z zabytkową substancją!
– warsztaty konserwacji metalu
Prowadzący
Poszczególne warsztaty w ramach projektu poprowadzą uznani historycy sztuki, konserwatorzy zabytków, varsavianiści, m.in. Andrzej Cichy, Piotr Grzegorz Mądrach, Sławomir Safarzyński, Władysław Weker, Jarosław Zieliński.
Korzystajcie z ich wiedzy!
Kiedy?
Czerwiec-grudzień 2019 r.
Logo projektu
Podczas XII edycji projektu STUDEO ET CONSERVO (2019) zaprojektowaliśmy specjalne logo dla naszego projektu. Inspiracją dla logotypu stała się jedna z kamienic na warszawskiej Pradze ? przy ul. Marcinkowskiego 9 (wg zdjęcia Anny Szwałkiewicz).
Lapidarium Detali Architektonicznych i program dla Sprzecznej 8
Na zakończenie cyklu warsztatów uczestnicy wspólnie przygotowali – jako działania na rzecz rewitalizacji Pragi – wirtualne Lapidarium Detali Architektonicznych oraz – pod kierunkiem konserwatorów zabytków Urszuli Brzozowskiej-Drozdowicz i Piotra Grzegorza Mądracha – program konserwatorski dla kamienicy przy Sprzecznej 8, którego elementem jest sprawozdanie z badań stratygraficznych przeprowadzonych przez uczestników w ramach warsztatów projektowych.
Ten projekt to prawdziwa uczta dla miłośników zabytków!
XII edycja projektu Studeo et Conservo z uwagi na znaczny stopień trudności wykonywania większości prac warsztatowych dedykowana jest osobom dorosłym.
Udział w projekcie jest nieodpłatny. Liczba miejsc ograniczona. Istnieje możliwość udziału tylko
w wybranych elementach projektu (vide Program projektu).
Projekt dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury
Partnerzy projektu:
Miasto Stołeczne Warszawa Dzielnica Praga-Północ
Polska Izba Artystów Konserwatorów Dzieł Sztuki
Pracownia Zabytki.doc
Patronat medialny:
?Spotkania z Zabytkami?
?Stolica”
zabytek.co
Więcej o poprzednich edycjach STUDEO ET CONSERVO
W 2007 r. na stronie Fundacji Hereditas pojawiło się zaproszenie dla starszych dzieci i młodzieży do udziału w projekcie STUDEO ET CONSERVO. Program przewidywał warsztaty w pracowniach konserwatorskich i wizyty studyjne w warszawskich zabytkach. Projekt spotkał się z tak dużym zainteresowaniem, że w kolejnych latach z sukcesem i przy niesłabnącym entuzjazmie warszawskiej młodzieży realizowaliśmy kolejne edycje STUDEO ET CONSERVO, a w 2010 r. otworzyliśmy pierwszą edycję projektu dla dorosłych.
Dotychczas przeprowadzone edycje STUDEO ET CONSERVO to setki godzin spotkań z zabytkami ? przede wszystkim Warszawy, ale i kilku innych miast Polski, m.in. Łodzi, Radomia, Pułtuska, Modlina, Otwocka, Szydłowca i Chęcin ? setki godzin warsztatów konserwatorskich (każdorazowo koordynowanych przez konserwatorów zabytków, aby zapewnić bezpieczeństwo zarówno obiektom, jak i uczestnikom warsztatów), wizyt w zabytkach, objazdów terenowych (np. coroczne objazdy po dworach i pałacach Mazowsza), wykładów i spotkań z muzealnikami, konserwatorami, historykami sztuki, architektami, varsavianistami.
W zrealizowanych dotąd edycjach STUDEO ET CONSERVO wzięło udział blisko tysiąc uczestników w wieku od 13 lat (edycje dla dzieci i młodzieży) do 100+ lat (edycje dla dorosłych).
PROGRAM
– warsztaty w tematycznych w pracowniach konserwatorskich (lipiec-wrzesień; 4 warsztaty x 4 godz.) – warsztaty w zlokalizowanych na terenie Warszawy pracowniach konserwatorskich, z którymi współpracuje Fundacja Hereditas, m.in. sztukaterii, drewna, kamienia i in.; w ramach warsztatów uczestnicy wezmą udział w prostych czynnościach konserwatorskich, jak odlewy sztukatorskie, wykonywanie detali architektonicznych, ciagnięcie gzymsów etc., podstawowe prace przy drewnianych meblach etc.; w trakcie warsztatów odbiorcy będą mieli okazję poznać ?od podszewki? pracę konserwatora zabytków oraz zapoznać się z najnowszymi technikami i technologiami konserwatorskimi.
– warsztaty terenowe (lipiec-wrzesień; 5 warsztatów x 4 godz.) – warsztaty umożliwiające odbiorcom bezpośredni świadomy kontakt z zabytkową substancją, prowadzone na terenie zlokalizowanych w Warszawie, w tym na poddawanej obecnie intensywnej rewitalizacji Pradze, obiektów zabytkowych, w których zakończyły się, trwają bądź niebawem rozpoczną się prace konserwatorskie i rewitalizacyjne; docelowy wybór miejsc warsztatów uzależniony będzie od aktualnie realizowanych w Warszawie prac konserwatorskich – w poprzednich edycjach projektu były to m.in. różne kamienice Warszawy prawo- i lewobrzeżnej, fabryka Norblina, Arkady Kubickiego, Pałac pod Blachą, Hotel Saski, wykopaliska archeologiczne na terenie ruin Pałacu Saskiego, cmentarze żydowski i ewangelicko-augsburski; uczestnicy tych warsztatów będą mieli okazję do zapoznania się z zasadami rysunku inwentaryzacyjnego, fotografii dokumentacyjnej, identyfikowaniem, fotografowaniem i opisywaniem detali architektonicznych, zasadami przygotowywania wizualizacji ICT w ramach projektów rewitalizacji wybranych obiektów etc.
– warsztaty konserwacji metalu (wrzesień-listopad; 10 warsztatów x 4 godz.) – prowadzone przez wybitnych specjalistów konserwacji metalu, Sławomira Safarzyńskiego i Władysława Wekera; jest to już druga edycja tych warsztatów – pierwsza odbyła się w 2014 r. w ramach Studeo et Conservo 2014 (finansowanie: MKiDN) i cieszyła się ogromnym zainteresowaniem. Jest to nasza unikatowa oferta w skali Warszawy i kraju! Warsztaty kończą się uzyskaniem dyplomu.
– terenowe warsztaty objazdowe (październik) – dwa całodniowe objazdy autokarowe: “Rewitalizacja dworów i pałaców Mazowsza” oraz “Detal architektoniczny Łodzi” dla wszystkich uczestników projektu łącznie; uczestnicy odwiedzą te obiekty, w których trwają bądź zakończyły się prace konserwatorskie, obiekty, których konserwację można zaliczyć do tzw. najlepszych praktyk, a także te, których stan wymaga natychmiastowej interwencji konserwatora ? celem porównania różnych sposobów opieki nad dobrem kultury. Objazdy terenowe będą okazją do poszerzenia praktycznej wiedzy pozyskanej w trakcie warsztatów i – jak podczas wcześniejszych warsztatów – będą łączyły się z pozyskaniem różnych umiejętności, np. wykonywanie dokumentacji obiektów (zdjęcia, opisy, rysunek), fotografia dokumentacyjna, identyfikacja i inwentaryzacja detali architektonicznych etc.
SZCZEGÓŁOWY HARMONOGRAM ZAJĘĆ:
Grupa VARIA I
18.07 (czwartek) godz. 15.00-19.00 INAUGURACJA Warsztat konserwatorski w Łazienkach Królewskich, Piotr Grzegorz Mądrach (spotkanie w ogrodzie przed Starą Oranżerią)
20.07 (sobota) godz. 10.00-14.00 Konserwacja sztukaterii, pracownia ul. Jana Kazimierza 56A, Sławomir Nowaczyk
28.07 (niedziela) godz. 11.00-15.00 Konserwacja kamienia, cmentarz Powązkowski, Piotr Grzegorz Mądrach, spotkanie przy bramie św. Honoraty
25.08 (niedziela) godz. 10.00-18.00 Konserwacja drewna (1. i 2. cz.), stalownia praska, ul. Szwedzka 2/4, Andrzej Cichy
6.09 (piątek) godz. 16.00-19.00 Warsztat szkoleniowy w zakresie prowadzenia badań stratygraficznych, sala wykładowa Fundacji Hereditas, ul. Marszałkowska 58 lok. 24, Piotr Grzegorz Mądrach
7.09 (sobota) godz. 10.00-18.00 (warsztat podwójny) Badania stratygraficzne praskich kamienic, Piotr Grzegorz Mądrach i Urszula Brzozowska-Drozdowicz
8.09 (niedziela) godz. 10.00-14.00 Badania stratygraficzne praskich kamienic, Piotr Grzegorz Mądrach i Urszula Brzozowska-Drozdowicz
Grupa VARIA II
24.08 (sobota) godz. 10.00-14.00 INAUGURACJA Warszawskie kamienice ? identyfikacja zasobu, rewitalizacja, elementy konserwacji, dokumentacja detalu architektonicznego, zalecenia konserwatorskie, Jarosław Zieliński*
31.08 (sobota) godz. 10.00-14.00 Warszawskie kamienice ? identyfikacja zasobu, rewitalizacja, elementy konserwacji, dokumentacja detalu architektonicznego, zalecenia konserwatorskie, Jarosław Zieliński*
7.09 (sobota) godz. 10.00-14.00 Warszawskie kamienice ? identyfikacja zasobu, rewitalizacja, elementy konserwacji, dokumentacja detalu architektonicznego, zalecenia konserwatorskie, Jarosław Zieliński*
14.09 (sobota) godz. 10.00-14.00 Warszawskie kamienice ? identyfikacja zasobu, rewitalizacja, elementy konserwacji, dokumentacja detalu architektonicznego, zalecenia konserwatorskie, Jarosław Zieliński*
21.09 (sobota) godz. 10.00-14.00 Warszawskie kamienice ? identyfikacja zasobu, rewitalizacja, elementy konserwacji, dokumentacja detalu architektonicznego, zalecenia konserwatorskie, Jarosław Zieliński*
27.09 (piątek) godz. 16.00-20.00 Warsztat szkoleniowy w zakresie prowadzenia badań stratygraficznych, sala wykładowa Fundacji Hereditas, ul. Marszałkowska 58 lok. 24, Piotr Grzegorz Mądrach
28.09 (sobota) godz. 10.00-18.00 (warsztat podwójny) Badania stratygraficzne praskich kamienic, Piotr Grzegorz Mądrach i Urszula Brzozowska-Drozdowicz
5.10 (sobota) godz. 10.00-18.00 (warsztat podwójny) Badania stratygraficzne praskich kamienic, Piotr Grzegorz Mądrach i Urszula Brzozowska-Drozdowicz
* UWAGA: docelowe miejsca warsztatów terenowych dla grupy VARIA II pn. Warszawskie kamienice ? identyfikacja zasobu, rewitalizacja, elementy konserwacji, dokumentacja detalu architektonicznego, zalecenia konserwatorskie będą podawane przez prowadzącego na bieżąco, przed każdymi zajęciami.
GRUPY VARIA I, VARIA II i METAL (październik 2019) -2 terenowe warsztaty objazdowe:
– Detal architektoniczny Łodzi – 26 października
– Dwory i pałace Mazowsza – 16 listopada
WARSZTATY KONSERWACJI METALU
8-9 listopada (piątek-sobota): konserwacja żelaza (piątek godz. 16-20: teoria w Hereditas, Marszałkowska 58 lok.24; sobota godz. 9-17: praktyka, stalownia praska, ul. Szwedzka 2/4)
15 listopada (piątek): konserwacja żelaza cd. (godz. 16-20: teoria w Hereditas, Marszałkowska 58 lok. 24)
22 listopada (piątek): konserwacja cynku (godz. 16-20: teoria+praktyka, stalownia praska, ul. Szwedzka 2/4)
29-30 listopada: konserwacja cynku + konserwacja miedzi (piątek godz. 16-20: Hereditas, Marszałkowska 58 lok. 24; sobota godz. 10-18: Hereditas, Marszałkowska 58 lok. 24)
6 grudnia (piątek): chemia w konserwacji metali (godz. 16-20, Wydz. Technologii Chemicznej, Politechnika Warszawska, ul. Koszykowa 75)
7 grudnia (sobota): egzamin i wręczenie dyplomów ukończenia warsztatów (godz. 10-14, siedziba Hereditas, Marszałkowska 58 lok. 24)
LAPIDARIUM DETALI ARCHITEKTONICZNYCH
Detal architektoniczny (balkony, stolarka, sztukaterie, polichromie, posadzki etc.) to najbardziej nietrwały i ulotny element substancji obiektu, często tracony lub nieodpowiednio przekształcany w trakcie remontów i rewitalizacji. Uczestnicy projektu Studeo et Conservo 2019 (XII edycja) dokumentowali w ramach warsztatów terenowych detal obiektów z lat ok. 1860-1939 z terenu warszawskiej Pragi ? cennego kulturowo obszaru, którego zabudowa w znacznym stopniu ocalała po wojnie (kamienice, obiekty użyteczności publicznej, obiekty postindustrialne, zabytki na styku tradycji polskiej, rosyjskiej, żydowskiej). Stan tego dziedzictwa wskazuje na konieczność intensywnych działań konserwatorskich i rewitalizacyjnych, a rewitalizacja Pragi należy do zadań określonych jako priorytetowe przez władze Warszawy. Wiele obiektów adaptuje się do nowych funkcji, co wiąże się ze zmianami w tkance zabytkowej. Ważne jest zatem udokumentowanie istniejącego stanu obiektów i ewentualne określenie wytycznych konserwatorskich ? jako działania prewencyjne dla możliwie pełnego utrzymania oryginalnej tkanki, w tym detalu architektonicznego, który częstokroć stanowi podstawę oceny wartości substancji obiektu, a także określenia jego tożsamości, w tym czasu powstania i twórcy.
Na zakończenie cyklu warsztatów w ramach projektu Studeo et Conservo 2019 (XII edycja) uczestnicy zaproponowali utworzenie wirtualnego Lapidarium Detali Architektonicznych, które stanowi bazę detali zadokumentowanych podczas projektu. Do Lapidarium trafiły zdjęcia i opisy detali architektonicznych wykonane przez uczestników projektu w trakcie warsztatów terenowych w miesiącach sierpień ? październik 2019. Wykonanie i wybór zdjęć oraz przygotowanie opisów architektury, stanu zachowania i dobór detali architektonicznych poszczególnych obiektów to w pełni autorska praca uczestników projektu Studeo et Conservo 2019 (XII edycja). Jest to ich aktywny wkład w działania na rzecz zabytków i rewitalizacji Pragi. Wirtualne Lapidarium Detali Architektonicznych planujemy rozbudowywać w kolejnych latach o następne obiekty z terenu Pragi i Warszawy.