Kamienica małż. Chaima i Hinki Berensohnów ul. Szwedzka 21

Kamienica wybudowana w latach 1911-1912 dla małżonków Chaima i Hinki Berensohnów. W 1914 r. właścicielem nieruchomości został Józef Aniołkowski, a w 1919 r. małżonkowie Kazimierz i Wiktoria Kowalscy. Pierwotnie na tyłach tej i sąsiedniej posesji (ob. nr 23) drewniane oficyny poprzeczne – starsze od domu frontowego, być może sprzed 1879 r., obecnie nieistniejące (źródło: Jarosław Zieliński – opracowanie autorskie niepublikowane).

Opis architektury i stan zachowania; detal architektoniczny

Dom pięciokondygnacyjny, siedmioosiowy, prosto sklepiony przejazd bramny na 5. osi (4. oś parteru). Parter boniowany, oddzielony od wyższych kondygnacji gzymsem kordonowym. Powyżej 5. kondygnacji profilowany gzyms koronujący, ponad nim zamknięty odcinkowo szczyt-wystawka na 5. osi, z pozostałością daty “1912” w tympanonie. Kondygnacje powyżej parteru tynkowane ? tynk o dekoracyjnej fakturze, ?dziurkowany?. Przy otworach okiennych dekoracje w tynku: pod parapetami i obustronnie na 2/3 wysokości otworu kwadraty w kolorze szarym, nad otworami poziome listwy o dekoracyjnej fakturze. Na 2. i 6. osi balkony ? niektóre o pierwotnych balustradach, z wypełnieniem o formach ornamentu okuciowego, na ażurowych konsolach, o płytach dekorowanych od dołu motywem rombu. U wlotu i wylotu przejazdu bramnego odboje kopulaste, kanelowane. U wlotu przejazdu od góry podwójne konsole o dekoracji w formie liści suchego akantu. Balustrada głównej klatki schodowej żelazna, kuta. Posadzka klatki schodowej wyłożona płytkami ceramicznymi (cementowymi?) ? żółtymi i czarnymi kwadratowymi, w motyw szachownicy. Na prawej bocznej elewacji wyprowadzona w cegle data i inicjały ?1912 H. B.?. Elewacja podwórzowa obecnie pozbawiona tynków, po lewej stronie łącznik do nieistniejącej (niewybudowanej?) oficyny.