Kamienica małż. Leona Józefa i Anny Klatczyńskich ul. Sprzeczna 8
Kamienicę wystawiono na posesji nr hip. 254B-Pr, która wydzielona została z większej. Leon Józef Klatczyński odkupił działkę, która należała do Marianny (Marii) i Michała Krzyżanowskich oraz do Elżbiety i Aleksandra Drożdżewskich. W 1912 roku wybudowano dom, który w równych częściach był własnością Leona Józefa i jego żony Anny. Po śmierci Anny należącą do niej część podzielono pomiędzy Leona Józefa i szóstkę dzieci małżeństwa. Klatczyńscy pozostali właścicielami nieruchomości aż do 1945 roku, kiedy wydano dekret Bieruta. (Opracowała Monika Wesołowska na podstawie księgi hip. i repertorium dokumentów dla nr hip. 254B-Pr, APW Oddział w Milanówku)
Opis architektury i stan zachowania; detal architektoniczny
Sześciokondygnacyjną kamienicę wzniesiono na planie trapezu, wykorzystując nietypowy kształt działki. Elewacja kamienicy dziewięcioosiowa, z przejazdem bramnym na osiach 8. i 9. Kamienica wczesnomodernistyczna. Gdzieniegdzie na elewacji zachowane pozostałości po pierwotnym wystroju ? cokół, gzyms kordonowy, gzyms koronujący, resztki tynku z boniami w przyziemiu, ramy balkonów wraz z belkowymi wspornikami (na osiach 3.-4. i 6.-7.). Widoczne pozostałości drewnianej bramy, odboje kuliste wlotowe. W przejeździe bramnym niezachowana artykulacja, z wyjątkiem gipsowych kroksztynów. Wlot do przejazdu bramnego z zachowanym lewym konsolowym odbojem w części czołowej dekorowanym liściem akantu, zaś w płaszczyznach bocznych wolutami z roślinnymi wiciami. Elewacja podwórzowa pięcioosiowa z zachowanymi pozostałościami pierwotnego wystroju ? fragment gzymsu kordonowego, gzymsu koronującego, boniowania oraz tynku. W osiach 1. i 5. ramy balkonów i wsporniki. Na ścianie szczytowej od ul. Targowej widoczne inicjały właściciela kamienicy wraz z krzyżem i datą budowy domu. Wejście do kamienicy poprzedza przedsionek z trójkątną posadzką, którą tworzą jasnożółte płytki ujęte podwójną bordiurą z płytek bordowych oraz ozdobionych ornamentem roślinnym i geometrycznym (firmy Dziewulski i Lange). Zachowana oryginalna stolarka drzwi wejściowych do kamienicy. Stolarka drzwiowa zachowana w niewielkim stopniu (jedno i dwuskrzydłowe płycinowe drzwi). Stolarka okienna częściowo zachowana ? drewniane okna skrzynkowe oraz PCV. Na ostatniej kondygnacji świetlik. Dwubiegowe schody powrotne, ze stopniami licowanymi drobnym, szarym lastrykiem. Podesty z posadzką z ośmiokątnych płytek w kolorze jasnokremowym, wypełnienia z mniejszych, kwadratowych płytek w kolorze niebieskim, bordiura z płytek trójkątnych, jasnokremowych. Balustrada schodów żelazna, ażurowa z widocznymi skuwkami kowalskimi (metalowe pręty wypełnione prętem spiralnym o zawiniętych końcach) i drewnianym pochwytem. Gdzieniegdzie na ścianach widoczne są wymalowania od szablonów. Na ostatniej kondygnacji dwa większe wymalowania ? na jednym widoczny pejzaż z domem, na drugim pejzaż z mostem i łódką. (Opracowała Monika Wesołowska)
