Klatka schodowa kamienicy przy ul. Widok 16 (fot.kkm, 2021)
Otwieramy kolejną edycję projektu STUDEO ET CONSERVO! Celem głównym zadania (1.04.2023-31.12.2023) jest poszerzanie i popularyzacja wiedzy o dobrach kultury i dziedzictwie Warszawy oraz ochrona tego dziedzictwa. W tegorocznej edycji projektu dotyczyć to będzie w szczególności detalu architektonicznego zabytkowej tkanki stolicy, który od kilku lat znajduje się w obszarze szczególnych zainteresowań Fundacji Hereditas. Upowszechnianie to będzie mieć wymiar dziejowy, kulturowy oraz społeczny: dotyczyć będzie architektury Warszawy do 1939 r. i jej wystroju, stanowiących narodowe dobro i dziedzictwo kulturowe, tworzone przez niejednokrotnie uznanych, ale także tych często dziś zapomnianych architektów, budowniczych, twórców, artystów
Aktywizująca, urozmaicona formuła projektu sprzyjać będzie rozwijaniu zainteresowania tematyką wśród odbiorców i odbiorczyń projektu, także poprzez kontakt ze specjalistami, którzy prowadzić będą poszczególne elementy programu (historycy sztuki, konserwatorzy zabytków, varsavianiści, architekci), oraz poprzez kontakt z zabytkową substancją – obiektami zabytkowymi z terenu Warszawy. Rozbudowane o kolejne detale zinwentaryzowane przez odbiorców i odbiorczynie pod kierunkiem osób merytorycznie przygotowanych Lapidarium Detali Architektonicznych służyć będzie szerokiemu upowszechnieniu (poza krąg odbiorców i odbiorczyń projektu) zagadnień zw. z detalem arch. Warszawy. Różnorodność zaplanowanych działań pomoże zachęcić odbiorców do czerpania z zasobów kulturowego dziedzictwa w nowatorski sposób. Projekt wskaże propozycje nowoczesnego, wielokierunkowego i interdyscyplinarnego dostępu do kultury, aktywnego, czynnego uczestnictwa w kulturze i opiece nad kulturowym dziedzictwem. Za pośrednictwem projektu postaramy się odpowiedzieć na pytanie, jak upowszechniać kulturę i dziedzictwo kulturowe Warszawy, by było atrakcyjne dla współczesnego odbiorcy.
Zadanie jest zgodne m.in. z “Polityką kulturalną m.st. Warszawy do 2030 r.”, która zakłada, że “warunkiem skutecznej polityki miejskiej jest rozpoznanie […] zasobów Warszawy” – w przypadku naszego projektu będzie to pogłębione rozpoznanie tkanki architektonicznej miasta, w tym detalu architektonicznego obiektów wzniesionych do 1939 r., gromadzenie z udziałem odbiorców i odbiorczyń informacji o miejscach i obiektach ważnych dla tożsamości Warszawy, z uwzględnieniem tych zagrożonych (np. zniszczeniem, rozbiórkami, przebudowami), a następnie upowszechnienie informacji o tych zasobach, poprzez m.in. digitalizację (wirtualne Lapidarium Detali Architektonicznych).
Zadanie jest także zgodne z celami Strategii #Warszawa2030 – zgodnie z wymaganiami konkursu spełnia cel strategiczny nr 1. “Odpowiedzialna Wspólnota”, jako że dotyczy tworzenia warunków wspólnej odpowiedzialności mieszkańców i mieszkanek Warszawy za materialne dziedzictwo kulturowe Warszawy (w przypadku naszego projektu: detal architektoniczny kamienic, budynków użyteczności publicznej i zabytków poprzemysłowych wzniesionych do 1939 r.), wspólnych działań na rzecz jego zachowania (w naszym projekcie: rozpoznawanie, inwentaryzacja, dokumentowanie, prezentacja, popularyzacja wiedzy o dziedzictwie Warszawy), ochrony tego dziedzictwa i opieki nad nim, co posłuży zachowaniu go dla przyszłych pokoleń w jak najlepszym stanie.
Dla kogo STUDEO ET CONSERVO?
Dla wszystkich, którym bliskie są warszawskie zabytki! Jeśli chcecie wiedzieć więcej o kulturowym dziedzictwie Warszawy i jego ochronie, o opiece nad warszawskimi zabytkami, o ich konserwacji i rewitalizacji ? to ten projekt jest właśnie dla Was! Do udziału w projekcie w edycji 2023 zapraszamy osoby dorosłe (19+ lat), mieszkańców wszystkich dzielnic, także prawobrzeżnych (w naszym projekcie nie zabraknie zabytków z terenu Pragi!), w sposób szczególny zachęcamy nowych mieszkańców naszego miasta – w tym z Ukrainy (nasze spotkania projektowe to okazja do poznania historii i zabytków Warszawy!).
Co w programie?
– otwarte tematyczne studyjne prelekcje nt. architektonicznego dziedzictwa Warszawy, w tym detalu architektonicznego, przeprowadzone przez historyków sztuki, architektów, varsavianistów etc. (x 8);
– terenowe warsztaty rozpoznania, inwentaryzacji i dokumentacji detalu architektonicznego (x 20);
– wspólna (z udziałem odbiorców i odbiorczyń zadania) praca nad wirtualnym Lapidarium Detali Architektonicznych;
– spotkania z konserwatorami zabytków, historykami sztuki, archeologami, varsavianistami;
– bardzo bliski kontakt z zabytkową substancją!
Teksty prelekcji
Program (szczegóły)
– otwarte tematyczne studyjne prelekcje nt. architektonicznego dziedzictwa Warszawy, w tym detalu architektonicznego, przeprowadzone przez historyków sztuki, architektów, varsavianistów etc. (x 8); prelekcje odbywają się w sali wykładowej Fundacji Hereditas, ul. Marszałkowska 58 lok. 24 (domofon przy bramie od strony ulicy Marszałkowskiej, potem przejście przez pierwszy przejazd bramny i pierwsze podwórze, wejście na klatkę schodową z drugiego przejazdu bramnego, drzwi z domofonem po prawej stronie, lokal Fundacji Hereditas znajduje się na 3. piętrze bez windy, dojście do sali wykładowej z korytarza wewnątrz lokalu bez barier poziomych); prelekcje w czerwcu, lipcu i sierpniu odbywają się w terenie; zapraszamy bez zapisów; prelekcje odbywają się raz w miesiącu:
* 18 maja (czwartek) godz. 18.00-20.00: prelekcja stacjonarna (ul. Marszałkowska 58 lok. 24) “Gotyk i neogotyk warszawski” – prowadzi Jerzy S. Majewski
* 22 czerwca (czwartek) godz. 18.00-20.00: “Architektura nowożytna Warszawy – wybrane aspekty, cz. 1” – prelekcja terenowa – prowadzi dr hab. Michał Wardzyński, prof. UW; spotkanie przed bramą wejściową na teren klasztoru szarytek (ul. Tamka 35 / Ku Szarytkom)
* 20 lipca (czwartek) godz. 18.00-20.00:”Architektura nowożytna Warszawy – wybrane aspekty, cz. 2” – prelekcja terenowa – prowadzi dr hab. Michał Wardzyński, prof. UW; spotkanie przed wejściem do kościoła wizytek przy Krakowskim Przedmieściu
* 31 sierpnia (czwartek) godz. 18.00-20.00: “Architektura nowożytna Warszawy – wybrane aspekty, cz. 3” – prelekcja terenowa – prowadzi dr hab. Michał Wardzyński, prof. UW; spotkanie na placu Zamkowym, przy pawilonie kwiaciarni obok muru miejskiego
* 16 września (sobota) godz. 11.00-13.00 – prelekcja terenowa ,,Warszawa 2. połowy XIX stulecia”, prowadzi Ryszard Mączewski z Fundacji ,,Warszawa1939.pl”; spotkanie przed kościołem pw. Dzieciątka Jezus na rogu ul. Lindleya i Nowogrodzkej (pl. Starynkiewicza)
* 5 października (czwartek) godz. 17.00-19.00 – prelekcja terenowa ,,Warszawa 1. połowy XIX stulecia”, prowadzi Jerzy S. Majewski; spotkanie przed Pałacem Staszica
* 5 listopada (niedziela), godz. 11.30-13.30: prelekcja terenowa “Rozwój warszawskiej Pragi – architektura i urbanistyka – wybrane aspekty”, prowadzi Michał Pilich; spotkanie na placu Hallera, przy pętli autobusowej
* 14 grudnia (czwartek), godz. 18.00-20.00: prelekcja stacjonarna (ul. Marszałkowska 58 lok. 24) „Nowa architektura polska 1918-1949″, poprowadzi Jerzy S. Majewski.
– terenowe warsztaty rozpoznania, inwentaryzacji i dokumentacji detalu architektonicznego (2 grupy x 10 warsztatów; kwiecień-listopad 2023) – uwaga: na terenowe warsztaty obowiązują zapisy (z krótkim mailowym uzasadnieniem chęci udziału w projekcie): katarzynakomar@wp.pl. Terminy i miejsca warsztatów terenowych podawane są zapisanym uczestnikom warsztatów koordynowanych przez Jerzego S. Majewskiego i Grzegorza Mikę.
LAPIDARIUM DETALI ARCHITEKTONICZNYCH
W XII edycji projektu (2019) uczestnicy zaproponowali utworzenie na zakończenie projektu internetowego Lapidarium Detali Architektonicznych, do którego mogłyby trafiać “złowione” (sfotografowane, opisane) przez nich w trakcie warsztatów terenowych najbardziej interesujące detale architektoniczne warszawskich zabytków. Powstała baza danych (Lapidarium Detali Architektonicznych), w której umieszczone zostały wykonane przez uczestników podczas warsztatów zdjęcia detali architektonicznych obiektów z terenu Pragi i Warszawy lewobrzeżnej, a które to obiekty badali i dokumentowali w trakcie warsztatów. W kolejnych edycjach projektu Studeo et Conservo (2020-2022) Lapidarium zostało rozbudowane o kolejne detale udokumentowane przez uczestników projektu i wolontariuszy Fundacji Hereditas podczas warsztatów terenowych. W tej chwili w bazie znajduje się ok. 6500 zdjęć detali z blisko 300 historycznych obiektów z terenu Warszawy (z lat ok. 1850-1939), a także kilkudziesięciu obiektów z innych mazowieckich miast: Ciechanowa, Pułtuska, Mławy, Płocka, Siedlec, Radomia, Węgrowa, Przasnysza i Płońska! I planujemy jego dalszą rozbudowę. W ramach bieżącej edycji projektu Studeo et Conservo (2023) uczestnicy projektu będą dokumentować (opisy i zdjęcia) kolejne detale w trakcie warsztatów terenowych i wizyt studyjnych w zabytkach, a materiał ten, po odpowiedniej obróbce, trafi do rozbudowanego o kolejne rekordy Lapidarium. Baza danych Lapidarium Detali Architektonicznych stanowi trwały rezultat projektu, jest wartością dodaną, z której korzystają nie tylko miłośnicy dziedzictwa Warszawy, lecz także konserwatorzy, architekci, historycy sztuki, a także osoby prowadzące rewitalizacje zabytkowych obiektów. Dodatkowo, jak podsumowanie tego działania, zaplanowano wydanie nieobjętej dystrybucją na rynku księgarskim publikacji z wybranymi, przykładowymi detalami architektonicznymi udokumentowanymi przez uczestników warsztatów w terenie.
Prowadzący
Poszczególne warsztaty w ramach projektu poprowadzą uznani historycy sztuki, konserwatorzy zabytków, varsavianiści, m.in. Jerzy S. Majewski, Grzegorz Mika, Piotr Grzegorz Mądrach. Korzystajcie z ich wiedzy!
Ten projekt to prawdziwa uczta dla miłośników zabytków!
Projekt Studeo et Conservo 2023 (XVII edycja) jest współfinansowany ze środków Miasta Stołecznego Warszawy.
Patroni medialni:
varsavianista.pl
“Stolica”
Więcej o poprzednich edycjach STUDEO ET CONSERVO
W 2007 r. na stronie Fundacji Hereditas pojawiło się zaproszenie dla starszych dzieci i młodzieży do udziału w projekcie STUDEO ET CONSERVO. Program przewidywał warsztaty w pracowniach konserwatorskich i wizyty studyjne w warszawskich zabytkach. Projekt spotkał się z tak dużym zainteresowaniem, że w kolejnych latach z sukcesem i przy niesłabnącym entuzjazmie warszawskiej młodzieży realizowaliśmy kolejne edycje STUDEO ET CONSERVO, a w 2010 r. otworzyliśmy pierwszą edycję projektu dla dorosłych. Dotychczas przeprowadzone edycje STUDEO ET CONSERVO to setki godzin spotkań z zabytkami ? przede wszystkim Warszawy, ale i kilku innych miast Polski, m.in. Łodzi, Radomia, Pułtuska, Modlina, Otwocka, Szydłowca i Chęcin ? setki godzin warsztatów konserwatorskich (każdorazowo koordynowanych przez konserwatorów zabytków, aby zapewnić bezpieczeństwo zarówno obiektom, jak i uczestnikom warsztatów), wizyt w zabytkach, objazdów terenowych (np. coroczne objazdy po dworach i pałacach Mazowsza), wykładów i spotkań z muzealnikami, konserwatorami, historykami sztuki, architektami, varsavianistami. W zrealizowanych dotąd edycjach STUDEO ET CONSERVO wzięło udział blisko tysiąc uczestników w wieku od 13 lat (edycje dla dzieci i młodzieży) do 100+ lat (edycje dla dorosłych).
Warsztaty terenowe Studeo et Conservo 2019