Bitwa Warszawska 1920 – weryfikacja wybranych miejsc i obiektów z wykorzystaniem metod archeologicznych.
Fragment wizualizacji danych LiDAR-ISOK z zarysem zachowanych pozostałości militarnych z XX w. na terenie przebiegu Bitwy Warszawskiej z 1920 r. Obszar leśny – Nadleśnictwo Jabłonna, RDLP w Warszawie. Źródło: CODGiK.
Badania naukowe realizowane na zlecenie Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Warszawie ? prof. dra hab. Jakuba Lewickiego.
Parce realizowane przez interdyscyplinarny zespół badaczy z udziałem m.in.:
Fundacja Hereditas ? główny wykonawca prac
Instytut Badawczy Leśnictwa – partner
Stowarzyszenie Historyczno-Edukacyjne im. 7 Pułku Lansjerów Nadwiślańskich w Halinowie – partner
Zespołu konsultantów w składzie:
prof. dr hab. Janusz Odziemkowski – historia / Instytut Nauk Historycznych UKSW / Instytutu Józefa Piłsudskiego
prof. dr hab. Wiesław Wysocki – historia / Instytut Nauk Historycznych UKSW / Instytutu Józefa Piłsudskiego
prof. dr hab. Jan Żaryn – historia / Instytut Nauk Historycznych UKSW / Instytut Dziedzictwa Myśli Narodowej
Koordynacja działaniami – prof. UKSW dr hab. Rafał Zapłata – archeologia / UKSW / Fundacja Hereditas. Współpraca m.in. ze specjalistami z zakresu historii, archeologii, ochrony zabytków, a także teledetekcji czy geomatyki:
prof. IBL dr hab. Krzysztof Stereńczak ? Instytut Badawczy Leśnictwa; dr inż. Bartłomiej Kraszewski – geomatyka / Instytut Badawczy Leśnictwa; dr inż. Sebastian Różycki – geodezja / Politechnika Warszawska; mgr Jarosław Stryjek – historia / Archiwum Akt Nowych w Warszawie; mgr Hubert Dziewiczkiewicz ? archeologia / Fundacja Hereditas; mgr Ireneusz Badura – geomatyka / UKSW / Fundacja Hereditas.
Badania oparte na koncepcji wielkoobszarowego rozpoznania i inwentaryzacji reliktów Bitwy Warszawskiej, dotyczą w 2020 r. – w stulecie Bitwy Warszawskiej ? wstępnego rozpoznania pozostałości na podstawie danych archiwalnych, jak również na bazie danych teledetekcyjnych, zwłaszcza na ternach zalesionych ? danych lotniczego skanowania laserowego. Tegoroczne działania skupiają uwagę na terenach położonych na wschód od Warszawy, m.in. w okolicach miejscowości Ossów, Wołomin czy Radzymin. Celem projektu jest rozpoznanie pozostałości związanych z Bitwą Warszawską, ich zainwentaryzowanie oraz ochrona, monitorowanie i uczytelnienie w terenie. W ramach prac zaplanowano weryfikację wybranych miejsc i obiektów w terenie, z wykorzystaniem m.in. metod archeologicznych (w szczególności nieinwazyjnych), jak i szczegółową dokumentację materialnych pozostałości Bitwy Warszawskiej z zastosowaniem nowoczesnych technik geodezyjnych i geomatycznych.
Działania prowadzone są na podstawie wniosków i zgód z jednostkami regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Warszawie, tj. Nadleśnictwami Drewnica oraz Jabłonna, a także Celestynów czy Mińsk. Działania wsparte są m.in. kwerendami i analizą zasobów archiwalnych ze zbiorów prywatnych, a także pozostających w dyspozycji instytucji publicznych, jak np. Archiwum Akt Nowych w Warszawie. W porozumieniu z Muzeum Wojska Polskiego pozyskiwane są zabytki ruchome z terenu badań, które docelowo trafią do ww. jednostki w depozyt. Rezultatem badań ma być rozpoznanie i zainwentaryzowanie pozostałości Bitwy Warszawskiej, jak również geobaza obiektów związanych z tytułowym wydarzeniem, co z pewnością pomoże w ochronie reliktów, wraz ze zwiększeniem wiedzy na temat minionych wydarzeń. Zasób danych będzie mógł wzbogacić działania na rzecz powstającego Muzeum Bitwy Warszawskiej, jak i działania konserwatora czy samorządów w zakresie uczytelniania i popularyzowania wiedzy o wydarzeniach z 1920 roku.
Przykładowe zdjęcia z prospekcji terenowej. Nadleśnictwo Drewnica, RDLP w Warszawie – powiat wołomiński. Fot. I. Badura.
Do tej pory rozpoznano już ponad kilkadziesiąt tysięcy obiektów ? potencjalnych zabytków nieruchomych – materialnych pozostałości (po takich obiektach polowych, jak np. transzeje, ziemianki czy rowy przeciwczołgowe) związanych z działaniami militarnymi na badanym terenie,. Część z nich należy wiązać z działaniami związanymi z Bitwą Warszawską 1920 r.
Termin realizacji projektu: luty-wrzesień 2020 r.
Fragment zdjęcia archiwalnego z 1944 r. obszaru Bitwy Warszawskiej oraz działań militarnych z II Wojny Światowej – z widoczną linią okopów wojskowych (na górze). Tereny obecnie zalesione: powiat wołomiński ? Nadleśnictwo Drewnica / RDLP w Warszawie. Źródło: NARA / oprac. S. Różycki.
Fragment tego samego terenu ? wizualizacja danych lotniczego skanowania laserowego ? model cieniowania zboczy (po środku). Widoczne fragmentarycznie zachowane zarysy okopów. Tereny obecnie zalesione: powiat wołomiński ? Nadleśnictwo Drewnica / RDLP w Warszawie. Źródło danych: CODGiK.
Fragment tego samego terenu ? wizualizacja danych lotniczego skanowania laserowego ? przetworzenie danych typu local relief model (po środku). Widoczne fragmentarycznie zachowane zarysy okopów. Tereny obecnie zalesione: powiat wołomiński ? Nadleśnictwo Drewnica / RDLP w Warszawie. Źródło danych: CODGiK.
Przykładowe zestawienie potencjalnych obiektów pobitewnych i częściowo zweryfikowanych reliktów obiektów militarnych. Fragment obszaru badań ? tereny zalesione – Nadleśnictwo Jabłonna. Oprac. H. Dziewiczkiewicz / R. Zapłata
Projekt dofinansowany przez:
Współpraca:
Partnerzy:
